Tổng Quan Về Ma Túy
1. Ma Túy Là Gì?
Ma túy là chất gây nghiện hoặc chất hướng thần được quy định trong danh mục chất ma túy do Chính phủ ban hành. Chất gây nghiện là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng. Chất hướng thần là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử dụng nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện1.
2. Ma Túy Có Mấy Loại?
2.1. Theo Nguồn Gốc
- Ma Túy Tự Nhiên: Các chất ma túy có sẵn trong tự nhiên, như cây thuốc phiện (anh túc), cây cần sa (cây gai dầu), cây coca (cocain).
- Ma Túy Bán Tổng Hợp: Các chất ma túy có nguồn gốc bán tổng hợp, được sản xuất từ nguyên liệu tự nhiên và các chất hóa học. Ví dụ: Heroin, Moóc phin.
- Ma Túy Tổng Hợp: Không có trong tự nhiên, được tổng hợp từ các loại hóa chất. Ví dụ: Amphetamin, MDMA, ecstasy, ma túy đá1.
2.2. Phân Loại Theo Tác Động Lên Thần Kinh Trung Ương
- Nhóm Gây Ức Chế: Gây buồn ngủ, an thần, giảm nhịp tim, ức chế hô hấp. Bao gồm thuốc phiện, morphin, heroin.
- Nhóm Gây Kích Thích: Tăng hoạt động, tăng sinh lực, tăng nhịp tim, tăng hô hấp. Ví dụ: Amphetamin.
- Nhóm Gây Ảo Giác: Thay đổi nhận thức và môi trường xung quanh. Bao gồm các loại như thuốc lắc, cần sa1.
2.3. Phân Loại Theo Mức Độ Gây Nghiện
- Ma Túy Hiệu Lực Cao: Sử dụng liều nhỏ đã gây ra các thay đổi tâm sinh lý và có thể gây nghiện sau vài lần sử dụng. Gồm: Thuốc phiện, heroin, cocaine, amphetamin, ecstasy.
- Ma Túy Hiệu Lực Thấp: Phải dùng liều cao mới tác động đến tâm sinh lý. Ví dụ: Thuốc lá, thuốc lào1.
3. Quy Định Các Danh Mục Chất Ma Túy và Tiền Chất
- Danh mục I: Các chất ma túy tuyệt đối cấm sử dụng trong y học và đời sống xã hội; việc sử dụng các chất này trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm theo quy định đặc biệt của cơ quan có thẩm quyền, nhóm này gồm có 46 loại.
- Danh mục II: Các chất ma túy được dùng hạn chế trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm hoặc trong lĩnh vực y tế theo quy định của cơ quan có thẩm quyền. Nhóm này gồm có 398 loại.
- Danh mục III: Các chất ma túy được dùng trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm hoặc trong lĩnh vực y tế, thú y theo quy định của cơ quan có thẩm quyền. Nhóm này gồm có 71 loại.
- Danh mục IV: Các tiền chất sử dụng vì mục đích quốc phòng, an ninh do Bộ Công an quản lý và cấp phép xuất khẩu, nhập khẩu. Các tiền chất sử dụng trong lĩnh vực thú y do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý và cấp phép xuất khẩu, nhập khẩu. Nhóm này gồm có 44 loại.
4. Xử phạt đối với người sử dụng trái phép chất ma túy
4.1. Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm
- Áp dụng đối với người tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào.
4.2. Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm
Áp dụng đối với trường hợp phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Phạm tội 02 lần trở lên
- Đối với 02 người trở lên
- Đối với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 18 tuổi
- Đối với phụ nữ mà biết là có thai
- Đối với người đang cai nghiện
- Gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%
- Gây bệnh nguy hiểm cho người khác
- Tái phạm nguy hiểm
4.3. Phạt tù từ 15 năm đến 20 năm
Áp dụng đối với trường hợp phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên hoặc gây chết người
- Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60%
- Gây bệnh nguy hiểm cho 02 người trở lên
- Đối với người dưới 13 tuổi
4.4. Phạt tù từ 20 năm hoặc tù chung thân
Áp dụng đối với trường hợp phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên
- Làm chết 02 người trở lên